اندازه های کاغذ
بر اساس استاندارد جهاني ، دستگاههاي چاپ بر اساس تقسيم بندي مبتني بر اندازه ، دسته بندي ميشوند و واحد اندازه گيري آن را ورق ميگويند، ورق يعني حداكثر اندازه كاغذ وارده به ماشين چاپ که حداكثر اندازه يك ورق 50×35 است و به ماشين چاپي كه بتواند اين اندازه را قبول كند ، ماشين يك ورقي ميگويند. اندازه هاي ديگر بر اساس جدول زير تعريف شده اند و دانستن آن بسيار اهميت دارد و از اين پس نوع ماشين چاپ را با تعداد ورق خواهيم شناخت نه مارك آن .
|
اندازه ورق ( ماشين ) سانتي متر |
|
| 35×25 | نيم ورقی |
| 50×35 | ( GTO ) یا يک ورقی |
| 60×45 | 1.5 ورق |
| 70×50 | 2 ورقی |
| 90×60 | 3 ورقی |
| 72×90 | 4 ورقی |
| 70×100 | 4,5 ورقی |
| 120×80 | 6 ورقی |
| 140×100 | 6.5 ورقی |
لازم به ذكر است كه تقريبا تمام اين ماشينهاي چاپ در ايران موجود مي باشد ولی اندازه هاي 6 و 6,5 ورقي و بالاتر با تعداد بسيار محدودي در ايران يافت ميشود که علت اين موضوع محدود شدن اكثر كارهاي چاپی در چند اندازه متداول است به عبارتي ديگر بيش از 60 درصد كارهاي چاپي در دو اندازه يك ورقي و دو ورقي انجام ميشود و از 40 درصد باقي مانده اكثرا در اندازه چهار و نيم ورقي چاپ ميشود .
“طراحان بايد به اين نكته توجه كنند كه اندازه كار چاپي بايد تحت يكي از اندازه هاي ماشينهاي چاپ باشد و از حداكثر فضاي كاغذ استفاده شود و حد الامكان از پرت جلوگيري شود”
حال كه در مورد اندازه ماشين هاي چاپ اطلاعات بدست آمد بايد به انواع اندازه هاي كاغذ و مقوا اشاره شود. بنا به مصرف بازار و براساس نوع ماشين چاپ ، كاغذ و مقوا توليد ميشود و بصورت شيت در بسته هايي به بازار عرضه ميشود كه “بند” گفته ميشود. بر روي هر بند كاغذ و مقوا ، اطلاعاتي در مورد كارخانه سازنده ، اندازه ، گراماژ ، تعداد در بسته ( يا بند ) و … بر روي برچسبي قرار دارد . براي مصرف اين كاغذ و مقواها بايد آنها را از بند خارج كرد كه اين كار اگر به درستي صورت نگيرد ممكن است كاغذ و مقوا چروك شود و يا تاب بردارد و يا شكسته شود . در كشورهاي پيشرفته براي حمل كاغذ از ماشينهاي مخصوص ( ليفتراك ) استفاده ميشود تا كاغذ بدون نياز به جابجايي با دست ، تا پاي ماشين چاپ انتقال پيدا كند . همچنين در توليد انواع مقوا ، هم براي كم كردن هزينه هاي بسته بندي و هم براي عدم انتقال با دست ، آنها را در پالتهاي بدون بسته بندي ارائه مي دهند كه در اين حالت با استفاده از همين ماشينها ، پالت تا پاي ماشين حمل و لفاف رويي آن باز و استفاده ميشود . در ايران چند اندازه متداول وجود دارد و اندازه هاي كوچكتر از اندازه هاي بزرگتر بدست مي آيد كه با استفاده از يك روش بسيار ساده امكان پذير است .
اندازه هاي متداول عبارتند از :
90×60 3 ورقي
70×100 4,5 ورقي
80×120 6 ورقي
50×70 چسب دارهاي متداول
لازم به ذكر است كه اندازه هاي ذكر شده بصورت متداول در بازار ايران موجود است ولي اين دليل نمي شود كه اندازه هاي ديگري وجود ندشته باشد . در مواقع اي كه مصرف بالا باشد حتي ميتوان اندازه دلخواه را به كارخانه سازنده سفارش داد.
نحوه برش انواع كاغذ و مقوا
برش انواع كاغذ و مقوا از يك استاندارد بسيار ساده پيروي ميكند كه براي حداقل پرت در نظر گرفته ميشود كه نمونه اي از آن در زير توضيح داده ميشود .
در شكل روبرو دو نوع عدد وجود دارد :
اولي اندازه كاغذ بر اساس طول و عرض آن و دومي تعداد برشهاي كوچكتر
به عنوان مثال وقتي از اندازه 35×25 استفاده ميكنيم ميگوييم برش 1/8است (یک هشتم) و یا اندازه ی 25×17.5 است یا (یک شانزدهم).
اين عدد در تعيين تعداد ورق مصرفي كاربرد دارد و در بخش محاسبه وزن و تعداد به آن اشاره خواهد شد . بايد توجه كرد كه تمام كارهاي چاپي را در اندازه هاي گفته شده طراحي شوند تا پرت به حداقل برسد . اين موضوع در تيراژهاي بالا بسيار اهميت دارد چراكه قيمت اصلي كار چاپي در تيراژهايبالا را كاغذ و مقوا تشكيل مي دهد .ساير اندازه هاي توليدي نيز از اين قانون استفاده ميكنند تا به برشهاي كوچكتر دست پيدا كنند . در مواردي بسته به نوع اندازه داده شده از طرف مشتري مجبور به استفاده از برشهاي ديگري نيز هستيم كه به دو مورد آن اشاره ميشود و اميد آن است كه شما با دريافت اصل موضوع خود اندازه ها را شناخته و در مورد برشها بتوانيد به توانايي بالا دست پيدا كنند .
چند مثال در اين زمينه :
شما بايد با تمرين انواع اندازه ها ، بتواند برشهاي مختلف را بدست آورده و اين يكي از پايه هاي اصلي كار چاپ است . اندازه هاي ديگري نيز وجود دارد كه بر اساس استاندارد جهاني براي برش كاغذ بكار ميرود كه بيشتر براي رسيدن به اندازه A4 است كه سري A نيز گفته ميشود. در سري A از طرف طول كاغذ نصف ميشود ( مثل برشهاي بالا ) با اين تفاوت كه اندازه اصلي 1198 در 841 میلیمتر است که A0 گفته ميشود .
برشهاي ديگر عبارتند از :
|
اندازه هاي سري A (میلیمتر) |
|
| 841 × 1189 |
A0 |
|
594 × 841 |
A1 |
|
594 × 420 |
A2 |
|
420 × 297 |
A3 |
|
297 × 210 |
A4 |
|
210 × 148 |
A5 |
مبحثي به نام كناره
يكي از بحثهاي بسيار مهم كه معمولا خيلي به آن توجه نمي شود بحث كناره و استفاده از آناست . متاسفانه در ايران ما شاهد اجراي پروژه هاي بسيار بزرگ در زمينه هاي مختلف هستيم و ميلياردها دلار هزينه ميشود تا كارخانه اي راه اندازي شود ولي در پاره اي موارد ديد ميشود كه هيچ برنامه خاصي براي توليد جعبه آن محصول در نظر گرفته نشده است و پس از افتتاح كارخانه ، تازه اقدام به طراحي جعبه و عمليات اجرايي آن ميكنند. حال در نظر بگيريد كه سالانه اين كارخانه ميليونها جعبه محصول توليد و به داخل و خارج كشور صادر ميكند ( مثل بيسكويت هايي كه در جعبه هاي مقوايي توليد ميشود ) اگر در طراحي اندازه بيسكويت و جعبه آن دقت لازم بكار نرود چه اتفاقي مي افتد ؟ شايد با تغييرات بسيار جزيي در همان ابتداي راه اندازي كارخانه ، بتوان از هزينه هاي سرانه بسيار بالا جلوگيري كرد.
كناره چيست ؟
كناره قسمتي از كاغذ يا مقوا است كه ( به هر دليل ) در يك پروژه مورد استفاده قرار نگرفته ولي ميتوان از آن در ساير كارهاي چاپي استفاده كرد . به شكل زير توجه فرماييد :
همانطوري كه در شكل ملاحظه ميشود برش ما از 80×120 يك اندازه 38×34 كه در اين برش به اندازه 18×70 سانتیمتر كناره توليد ميشود . در تيراژهاي پايين شايد اين كناره خيلي مورد توجه نباشد ولي در تيراژهاي بالا همين كناره گاها از نظر مقدار بسيار قابل ملاحظه است به عنوان مثال شايد در تيراژ بسيار بالا اين كناره ده ها كيلوگرم باشد كه با توجه به رقم بالاي هر كيلو مقوا ، مقدار وزن كناره رقم بسيار بالايي را تشكيل ميدهد .
چه بايد كرد ؟
شايد اين مقدار كناره هيچگاه مورد استفاده ما قرار نگيرد ولي به علت ارزش بالاي آن و اندازه مناسب آن ميتوان اين مقدار را به فروش رساند و در اين رابطه افرادي هستند كه كارشان فقط خريد و فروش كناره است . چه بسا روزي شما هم به كناره نياز داشته باشيد . پس قبل از چاپ اگر كار داراي كناره است آن را جدا كرده و براي فروش اقدام كنيد . كناره ها كاربردهاي مختلفي دارند از جمله اينكه براي چاپ اندازه هاي كوچك و تيراژ پايين ، كارت كنترل و انبار كالا ، كارتهاي حضور و غياب ، كارت ويزيت ، كارتهاي دعوت و بسياري ديگر كه به نسبت اندازه و گراماژ در دنياي چاپ نمونه هاي فراوان به چشم ميخورد .
بدون نظر